C programlama dilinde kod yazarken kullanılan bazı anahtar kelimeler ve verileri tanımlarken kullandığımız tanımlayıcılar mevcuttur. Bu yazımda bu konu üzerine yazacağım.
C programlama dilinde yazdığımız her karakterin bir anlamı vardır. Bazen bu karakterler sembollerden oluşurken bazen ise harflerden oluşmaktadır. Harfleri kullanarak yazdığımız programda C dili büyük-küçük harflere duyarlıdır. “A” harfi ile “a” harfi C programlama dili için birbirinden tamamen farklı iki karakterdir. Programcılar tarafından genellikle küçük harfli karakterler kullanılmaktadır.
0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 rakamları ve bu rakammmlardan oluşan veriler C programlama dili tarafından sayı olarak algılanmaktadır. Bunlara ek olarak belirli amaçlar için kullanılan özel karakterler de mevcuttur. Bu özel karakterler aşağıda verilmiştir.
| , | ( | % | ‘ | ^ | – |
| . | ) | [ | & | ! | + |
| < | ; | ] | { | * | ~ |
| > | : | # | } | / | \ |
| – | $ | ? | “ | | |
Yukarıdaki özel karakterler C program dili içerisinde sıkça kullanılmaktadır. Tablonun son hücresindeki karakter boşluk karakteridir. İlerleyen yazılarımda bu özel karakterlerin kullanıldığı kodlara konu başlığı içerisinde yer vereceğim.
Anahtar Kelimeler
C programlama dili kullanılarak yazılan kodlarda verilerin türlerinin belirlenmesi, değer döndürme, blok içi komutlar vb. amaçlar için anahtar kelimeler kullanılmaktadır. Bu anahtar kelimeler aşağıdaki tabloda mevcuttur.
| auto | double | int | struct |
| break | else | long | switch |
| case | enum | register | typedef |
| char | extern | return | union |
| continue | for | signed | void |
| do | if | static | while |
| default | goto | sizeof | volalite |
| const | float | short | unsigned |
Yukarıdaki tabloda verilen C anahtar kelimelerinin kullanılma amaçları aşağıda verilmiştir.
- auto
auto anahtar kelimesi yerel değişkenler için kullanılmaktadır. Blokların içerisinde tanımlanan yerel değişkenler derleyici kodu okurken o satıra geldiğinde otomatik olarak oluşturulmaktadır ve bloktan çıkıldığında değişken yok edilmektedir.
- void
void anahtar kelimesi bir değer döndürmesi beklenmeyen verilerin tanımlanmasında kullanılaktadır. Değer döndürmeyecek olan fonksiyonların tanımlanmasında sıklıkla kullanılmaktadır.
- if … else
if ve else anahtar kelimeleri kodlardaki akış kontrolünü sağlamak için kullanılmaktadır. Bu iki anahtar kelimesinden else if deyimi de türetilerek akış kontrolünde kullanılmaktadır.
- switch … case … default
switch, case ve default anahtar kelimeleri aynı if ve else anahtar kelimelerinde olduğu gibi akış kontrolü sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.
- int
int anahtar kelimesi integer (tamsayı) veri türüne ait değişkenlerin tanımlanmasında kullanılmaktadır.
- float, double
float ve double anahtar kelimeleri float türü yani ondalıklı sayı veri türüne ait değişkenlerin tanımlanmasında kullanılmaktadır. Ondalıklı sayıların duyarlılığı ve bellekte kaplanılan alana göre float ve double değişiklik gösterir.
- short, long, signed, unsigned
Yazılan programda tanımlanan veri türlerinin byte cinsinden uzunluğu için short ve long; işaretli ve işaretsiz olma durumuna göre signed ve unsigned anahtar kelimeleri kullanılır.
- break, continue
Yazılan kod bloğundaki kodların çalışmasını durdurmak için break; programı bloğun başına döndürebilmek için continue anahtar kelimesi kullanılır.
- while, do … while
while ve do anahtar kelimeleri ile içerisindeki duruma bağlı döngüler oluşturulmaktadır.
- for
for anahtar kelimesi ile while döngüsünde olduğu gibi içerisindeki duruma bağlı döngüler oluşturulmaktadır.
- sizeof
sizeof anahtar kelimesi içerisine parametre olarak gönderilen değerin bellekte byte cinsinden kapladığı alanı döndürmektedir.
- goto
goto anahtar kelimesi ile program içerisinde belirtilen kod satırına gidilerek kodun oradan itibaren devam ettirilmesi sağlanmaktadır. Eskiden kullanılan bu anahtar kelime günümüzde pek tercih edilmemektedir.
- char
Karakter tanımlamalarında char anahtar kelimesi kullanılır. char türünde veri tanımlamaktadır.
- const
Programda değişmesi istenmeyen verilerin tanımlanmasında kullanılır. Sabit (değişmez) türünde veri tanımlanmaktadır.
- return
return anahtar kelimesi ile değer döndürülmektedir. Genellikle fonksiyonların içerisinde kullanılmaktadır.
- struct
struct anahtar kelimesi yapısal programlama da sık kullanılan yapı veri türlerinin oluşturulmasında kullanılmaktadır.
- enum
enum anahtar kelimesi ile tanımlanan veriler arasındaki sıralama belirlenmektedir.
- extern
extern anahtar kelimesi kullanıldığı değişkenin bildirilenin dışında bir bağlantıya sahip olduğunu belirtmektedir.
- register
register anahtar kelimeleri kullanılarak normalden daha hızlı olan değişkenler tanımlanabilmektedir.
- static
static anahtar kelimesi ile programın sonuna kadar devam ettirillen statik bir değişken tanımlanmaktadır.
- typedef
typedef anahtar kelimesi bir değişken ile bir veri türünü ilişkilendirir. Tanımlanan değişken yeni isimli bir veri türü olarak kullanılabilmektedir.
- union
union anahtar kelimesi farklı veri türlerine ait değişkenleri bir arada tutma amacıyla kullanılmaktadır.
- volalite
volalite anahtar kelimesi ile uçucu nesne tanımlanmasına olanak sağlar. Tanımlanan bu uçucu nesnelerin donanım tarafından değiştirilmesine olanak sağlanabilmektedir.
Yukarıda C programlama dilinde kullanılan anahtar kelimelerin kullanılma amaçları ve isimleri verilmiştir. Bu anahtar kelimelerin kullanıldığı örnekleri detaylarıyla birlikte ilerleyen yazılarımda ele alacağım.
Tanımlayıcılar
Program yazılırken tanımlanan verilerin bir veri türü olduğu gibi bir isimleri de vardır. Bu isimlerin birbirinden farklı olması programın sağlıklı çalışabilmesi için önemlidir.
#include<stdio.h>
int main(){
char harf;
int sayi1;
float sayi2;
return 0;
}Yukarıdaki kod bloğunda görüldüğü üzere 1 adet fonskiyon ve 3 adet değişken tanımlanmıştır. Tanımlanan fonskiyonun ismi main, değişkenlerin isimleri ise harf, sayi1 ve sayi2‘ dir. Tüm bu tanımlayıcılar görüldüğü üzere birbirinden farklıdır. Program tarafından çağrıldığı zaman doğru verinin doğru yere gönderilmesi için farklı isimlendirme oldukça önemlidir.
Tanımlayıcı Adlandırma Kuralları
Tanımlayıcılar adlandırılırken uyulması gereken standart kurallar mevcuttur. Bu kurallar dışına çıkıldığında program hata verecektir.
- Tanımlayıcı adlandırılırken harf, sayı ve alt çizgi kullanılmalıdır.
- C dili tarafından anahtar kelime kabul edilmiş ifadeler tanımlayıcı ismi olarak kullanılamaz.
- Tanımlayıcı adının uzunluğu belirsizdir lakin 31 karakterden uzun tanımlayıcılar bazı derleyicilerde sorunlara yol açabilmektedir.
Yukarıdaki 3 temel tanımlayıcı adlandırma kuralına uyulduğu takdirde istenilen isimde tanımlayıcı oluşturulabilir. Projelerinizde rahat etmek istiyorsanız projenizin içerisinde anlamı olan tanımlayıcıları kullanmanızı tavsiye ederim.
Yorum bölümünden tüm sorularınızı bana iletebilirsiniz.
Çalışmalarınızda başarılar dilerim.
Hamit Can Dinç.
